MENINGOKOKKEN-MENINGITIS
Meningokokken-meningitis is een ernstige bacteriële infectie waarbij het vlies dat de hersenen en het ruggenmerg bekleedt, ontstoken raakt. De bacterie wordt verspreid door hoesten en niezen.
Loop ik risico?
Meningokokken-meningitis kan overal ter wereld optreden, zelfs in Nederland en in de rest van Europa. Het komt echter het meeste voor in een gebied in Afrika ten zuiden van de Sahara dat de “meningitisgordel” heet; dit strekt zich uit van Senegal in het westen tot Ethiopië in het oosten. In 2009 werden er tijdens de ergste epidemie van de laatste jaren ruim 78.000 vermoedelijke gevallen van meningokokken-meningitis gemeld in 14 Afrikaanse landen, met ongeveer 4000 sterfgevallen als gevolg.
Waar reizigersziekten kunnen voorkomen, kan snel veranderen. Zie voor meer informatie over epidemieën de website van het Ministerie van Buitenlandse zaken en laat je adviseren door je huisarts, GGD, Travel Clinic of vaccinatiecentrum.
Er bestaan verschillende soorten meningokokken-meningitis. Meningitis type B en C komen het meeste voor in Europa, het Amerikaanse continent, Australië en Nieuw-Zeeland, terwijl meningitis type A het meeste voorkomt in Afrika en Azië.
De meeste reizigers lopen een even hoog risico op meningokokken-meningitis in Nederland als in de rest van de wereld. Het risico kan hoger zijn als:
• Je naar een gebied gaat waar meningokokken-meningitis heerst (bijvoorbeeld de
meningitisgordel) of waar een epidemie heerst.
• Je bij plaatselijke bewoners woont of met hen werkt.
• Je gedurende langere tijd reist.
• Je werkzaam bent in de gezondheidszorg.
• Je weerstand laag is en/of je je milt mist.
Ook als deze voorwaarden niet van toepassing zijn, betekent dit niet dat je geen risico loopt. Het is belangrijk dat je ruim vóór vertrek je huisarts, praktijkverpleegkundige, Travel Clinic of vaccinatiecentrum bezoekt voor een volledige beoordeling van je gezondheidsrisico’s en om te weten te komen of je voorzorgsmaatregelen tegen meningokokken-meningitis moet nemen.
Referentie: http://www.who.int/emergencies/diseases/meningitis/risk-of-meningitis.png?ua=1
Hoe zou ik het kunnen oplopen?
Meningokokken-meningitis wordt veroorzaakt door bacteriën die algemeen meningokokken genoemd worden.
De meningokokkenbacterie is aanwezig in de ademhalingsdruppeltjes (uitgeademde vochtdruppeltjes) van een besmet persoon. Je loopt de meeste kans om meningokokken-meningitis op te lopen als een besmet persoon dichtbij je hoest of niest en je deze druppeltjes inademt.
De wetenschappelijke naam voor deze bacterie is Neisseria meningitidis.
Wat zijn de symptomen?
De symptomen van meningokokken-meningitis komen door ontsteking van het vlies dat de hersenen en het ruggenmerg bekleedt. Bij sommige mensen kan meningitis snel leiden tot bloedvergiftiging (“sepsis”).
De symptomen beginnen meestal abrupt en kunnen zijn:
• Gevoeligheid voor fel licht.
• Koorts, ernstige hoofdpijn, verwarring, slaperigheid, (koorts)stuipen, bewustzijnsverlies.
• Stijve nek.
• Koude handen & voeten.
• Misselijkheid & braken.
• Rode of paarse uitslag (die niet verdwijnt als je er op drukt).
• Spier- en gewrichtspijn.
Baby’s en kleine kinderen kunnen ook weigeren om te eten, huilen meer dan gewoonlijk, zijn prikkelbaar, reageren niet, worden stijf of slap, of ademen heel snel.
Meningitis kan leiden tot ernstige complicaties, zoals een bloedvergiftiging met als gevolg een vertraging van de bloedsomloop, coma, blijvende invaliditeit en zelfs overlijden.
Als je denkt dat je misschien meningitis hebt, is het belangrijk dat je zo snel mogelijk medische hulp krijgt.
Meningokokken-meningitis is een medisch spoedgeval dat tot ernstige complicaties kan leiden als het niet snel behandeld wordt.
Kan het behandeld worden?
Ja – de behandeling bestaat uit antibiotica. Houd rekening met opname op de intensive care-afdeling van het ziekenhuis.
Hoe kan ik het voorkomen?
Als je naar gebieden reist waar meningokokken-meningitis voorkomt, probeer dan rekening te houden met de manier waarop de bacterie zich verspreidt. Probeer bijvoorbeeld overvolle plaatsen zoals lokale busjes te vermijden.
Daarnaast is er een vaccinatie tegen meningokokken-meningitis beschikbaar.
Vanaf 2002 krijgen kinderen in Nederland in het kader van het rijksvaccinatieprogramma een vaccin dat beschermd tegen meningokokken-meningitis C en vanaf 1 mei 2018 een vaccinatie die beschermt tegen de typen A, C, W en Y.
Reizigers, die risico lopen op hun reis, moeten mogelijk een vaccin krijgen dat hen beschermt tegen vier types meningokokken-meningitis, namelijk meningitis A (het meest voorkomende type in Afrika), meningitis C, W135 en Y. Raadpleeg ruim vóór vertrek je huisarts, GGD, Travel Clinic of vaccinatiecentrum om te weten te komen of je een risico loopt op meningokokken en hoe je jezelf kunt beschermen.